Opieka nad osobą starszą często wiąże się z udzielaniem podstawowej pomocy medycznej. Nasi podopieczni cierpią zazwyczaj na choroby charakterystyczne dla podeszłego wieku. Dowiedz się jakie są najczęstsze schorzenia seniorów i jak sobie z nimi radzić.

Choroba Alzheimera

Oto kilka praktycznych porad w postępowaniu z osobą chorą na Alzheimera:

  • Zapisz choremu  na karteczce jego imię i nazwisko, adres i numer telefonu do ciebie, niech zawsze nosi ją przy sobie.

  • Jeśli wychodzisz z domu zostaw choremu w widocznym miejscu kartkę informującą i przypominającą o tym gdzie wychodzisz i o której wrócisz.

  • Umieść w widocznym miejscu zegar i kalendarz, skreślaj w kalendarzu dni, które minęły – to ułatwia pacjentowi orientację w czasie.

  • Sporządzaj i pozostaw w widocznym miejscu listę codziennych zajęć – to wprowadza codzienną rutynę i porządek w życie pacjenta, zmniejszając jego niepokój.

  • Pozostawiaj znajome przedmioty (czasopisma, pilot od telewizora, okulary) w dotychczasowych miejscach, nie zmieniaj ich położenia jeśli nie jest to niezbędne.

  • Staraj się nie wprowadzać istotnych zmian w otoczeniu pacjenta np. przemeblowań, chory najlepiej czuje się w znanym sobie otoczeniu.

  • Uporządkuj i oczyść mieszkanie ze zbędnych przedmiotów, o które pacjent mógłby się potknąć i przewrócić.

  • Usuń z podłogi kable elektryczne i drobne przedmioty.

  • Zlikwiduj z podłogi dywaniki i chodniki – mogą się przesuwać oraz powodować, że chory się potknie i przewróci.

  • Usuń klucz z zamka w pokoju chorego, zaklej zamek – tak aby nie mógł zamknąć się od wewnątrz.

  • Na drodze do łazienki przyklej taśmy odblaskowe – to ułatwia pacjentowi orientację nocą i trafienie samodzielne do ubikacji.

  • Zamknij lekarstwa w kasetce na klucz – chory może zapomnieć, że już je zażył, przyjąć leki ponownie, co grozi zatruciem.

  • Środki owadobójcze, farby i inne środki chemiczne trzymaj poza zasięgiem chorego.

  • Obniż temperaturę wody w bojlerze – wtedy chory się nie poparzy jak odkręci kran.

  • Zdejmij pokrętła z kuchenki gazowej – chorzy bardzo często zapominają, że włączyli i zapalili gaz.

  • Przy spożywaniu posiłków – stosuj gładkie talerze (wzorki rozpraszają i chory nie skupia się na samodzielnym jedzeniu), sztućce „wydzielaj” choremu pojedynczo.

  • Przygotuj przekąski w formie ciasteczek, czy kawałków sera na wypadek podjadania czy też tendencji do gromadzenia jedzenia, chory często nie pamięta, że już zjadł posiłek, a towarzyszy mu tzw. nadmierny apetyt.

  • By ułatwić samodzielne ubieranie się – ułóż rzeczy w takiej kolejności w jakiej mają być zakładane, zamiast guzików czy sznurowadeł przydatne okazać się mogą rzepy.

  • Stymuluj pamięć chorego poprzez oglądanie wspólne jego rodzinnych zdjęć i motywowanie do opowiadania o swojej rodzinie.

Osoba leżąca z trudnościami poruszania się

Aby zapewnić choremu leżącemu dobre samopoczucie, a także aby wcześnie wykryć zmiany skórne (zaczerwienienia i zasinienia, wysypkę, odleżyny itp.) toaletę powinniśmy wykonywać dwa razy dziennie oraz dodatkowo – np. w wyjątkowo upalne dni albo po zabrudzeniu jedzeniem, wymiocinami, moczem lub kałem. Przy toalecie porannej myjemy: zęby, twarz, uszy, szyję, ręce, plecy, pośladki, strefy intymne, a przy wieczornej – całe ciało.

Przybory konieczne do wykonania toalety chorego leżącego to: miękki ręcznik, gąbka, tetrowa lub bawełniana ściereczka, gaziki do przemywania oczu, niewielka, lekka miska, rękawiczki jednorazowe oraz woda z mydłem i kojące kosmetyki – najlepiej te używane do pielęgnowania niemowląt i dzieci.

Chorego myjemy, układając go uprzednio w pozycji półleżącej lub siedzącej, a jeśli ma zaburzenia świadomości – na boku. Zaczynamy zawsze od górnych, a kończymy na dolnych partiach ciała, zmieniając przy tym wodę i ręcznik, a strefy umyte zabezpieczając dodatkowym suchym i czystym ręcznikiem, aby ciało chorego nie wyziębiło się. Skóry dotykamy delikatnie, aby nie narazić jej na otarcia i skaleczenia, osuszamy ją, przykładając miejscowo ręcznik.

Jeśli lekarz wyrazi na to zgodę, zachęcajmy chorego, aby jak najczęściej korzystał z łazienki i toalety.

Sprawdzone chwyty i domowe sposoby, czyli jak:

  • posadzić, podciągnąć chorego na łóżku – stań z boku łóżka na ugiętych kolanach, na swoją szyję załóż tę rękę chorego, która znajduje się bliżej ciebie, ręką od strony chorego obejmij jego plecy, wolną rękę chwyć drugą rękę chorego i pociągnij go do przodu;

  • podnieść chorego z łóżka – posadź go i spuść jego nogi poza brzeg łóżka, a następnie stosując chwyt opisany wyżej, przytrzymaj go w pasie i postaw na nogi;

  • podstawić basen, zmienić pieluchomajtki – zegnij nogi chorego w kolanach, pomóż mu oprzeć się na przedramionach i podnieść pośladki, a basen ustaw dokładnie pośrodku pupy; albo – przewróć chorego na bok, podłóż basen i znowu ułóż go na plecach; pamiętaj, aby po każdym wypróżnieniu i zmianie pieluchomajtek strefy intymne chorego dokładnie umyć, osuszyć i nasmarować oliwką lub łagodzącym kremem, po ich wchłonięciu posypać odkażającym talkiem, a przed założeniem bielizny lub pieluchy wystawić na krótko na działanie powietrza (tzw. wietrzenie);

  • wymienić prześcieradło – połóż chorego na jednym boku i usuń spod niego wolny fragment materiału, a następnie odwróć chorego na plecy i wyciągnij pozostałą część tkaniny; świeże prześcieradło zroluj do połowy długości i rozłóż je przekładając chorego tak, jak opisano wyżej;

  • umyć choremu leżącemu głowę – (włosy myjemy co 5–7 dni lub na życzenie chorego) – ustaw łóżko tak, aby mieć swobodny dostęp do jego zagłówka, na podłodze za zagłówkiem ustaw miskę na ściekającą wodę, połóż chorego na plecach z głową odchyloną do tyłu (jeśli nie ma siły, aby utrzymać tę pozycję, podłóż mu pod szyję zrolowany ręcznik), pod plecy i głowę podłóż ceratę lub nieprzemakalny wkład, ale tak, aby jeden jego koniec zwisał poza łóżko, a brzegi były zagięte na kształt rynny; głowę umyj delikatnymi, powolnymi ruchami, spłucz ciepłą wodą polewaną z dzbanka lub kubka, nałóż odżywkę, rozczesz włosy w kierunku od nasady do końców i wysusz je, lekko wyżynając je ręcznikiem, a potem powietrzem z suszarki;

  • zapobiegać odleżynom (powstają najczęściej na pośladkach, tuż przy kościach ogonowej i krzyżowej, wzdłuż kręgosłupa i łopatek, na piętach, łokciach, przy stawie biodrowym, po wewnętrznej stronie kolan i kostkach stóp) – nawet jeśli chory leży na materacu lub poduszkach przeciwodleżynowych, pilnuj, aby co dwie godziny zmieniał ułożenie ciała, a jego pościel była sucha, pobudzaj krążenie we wrażliwych miejscach, nacierając je spirytusem salicylowym lub wodą z octem, a podrażnione miejsca zawsze utrzymuj w stanie suchym i posypuj odkażającą zasypką;

Choroby serca

Opieka nad osobą, która miewa problemy z układem krążenia to bardzo odpowiedzialne zadanie, ponieważ zwykle konieczne są tu konkretne czynności, jakie pomogą seniorowi cieszyć się dobrym zdrowiem. Jedną z ważnych kwestii są stałe kontrole, co oznacza oczywiście konieczność wizyt u lekarza. Wszystkie z nich muszą być starannie zaplanowane i uwzględnione w planie konkretnego dnia, a przed takim wyjściem warto porozmawiać z podopiecznym o tym, jakich dolegliwości ostatnimi czasy doświadcza i wszystko to przekazać specjaliście.

Inną istotną kwestią jest zapewnienie podopiecznemu właściwej diety, a często poszczególne dolegliwości będą wymagać na przykład wyeliminowania z niej tłustych potraw, soli lub innych niepożądanych substancji. Czasem konieczne będzie urozmaicenie sposobu przyrządzania poszczególnych posiłków i chociażby zamiana smażenia na gotowanie.

Osobie chorej na schorzenia związane z układem krążenia warto także zapewnić spokój, ponieważ powinna ona unikać stresu i silnych emocji. Powinniśmy między innymi umożliwiać jej odprężające zajęcia, takie jak spacery, co dodatkowo zapewni także wymaganą aktywność fizyczną. Odpowiednia organizacja dnia i uwzględnienie pewnych wytycznych pozwoli opanować chorobę i zapewnić starszej osobie większy komfort.

Niektóre schorzenia będą wymagać nieustannej kontroli oraz wykonywania pewnych drobnych zabiegów, więc warto zapoznać się z tymi najczęściej spotykanymi:

  • nadciśnienie tętnicze – występuje, gdy ciśnienie skurczowe nadmiernie wzrasta. Podczas opieki nad chorą osobą należy często sprawdzać wysokość ciśnienia (maksymalna dopuszczalna wartość 140/90) oraz monitorować objawy takie jak bóle i zawroty głowy, omdlenia i zasłabnięcia,

  • choroba niedokrwienna serca – zespół chorób powodujących niedotlenienie serca. Mogą wystąpić tutaj tzw. bóle dławicowe (ból za mostkiem promieniujący do szyi, ramion i barków) i w takiej sytuacji konieczne jest wezwanie pomocy,

  • zaburzenia rytmu serca – niemiarowe bicie serca spowodowane niedokrwieniem, miażdżycą lub innymi dolegliwościami. Do objawów należy kołatanie serca, duszności, osłabienie, nierówne i słabo wyczuwalne tętno, zawroty głowy, omdlenia i „mroczki” przed oczami,

  • niewydolność serca – jej głównymi objawami są duszności, obrzęki nóg, zmęczenie, częstsze i zwiększone oddawanie moczu